Çocuklarda Hangi Diş Macununu Kullanmalıyız?
Minik yaramazların dişleri çıkmaya başladığı zaman annelerin kafalarını en çok karıştıran sorulardan biri ‘çocuğumun dişlerini nasıl fırçalamalıyım ve hangi macun ile? ‘ bir de üzerine her gün yeni bir çocuk diş macunu piyasaya çıkması işin tuzu biberi oluyor. Tüm markalar kendi ürünlerin çocuklar için daha güvenilir olduğunu savunuyor. Peki annler; Her yerde en sağlıklı ürün reklamları, ınstagram annelerinde önerileri, günümüzde artıp giden fiyatlar varken çocukları için en uygun diş macununu nasıl seçmeliler?
Öncelikle diş temizliğine ilk dişimiz çıkmaya başladığından itibaren başlamamız gerekli. Ortalama 1 yaş civarındaki bu dönem diş fırçası ve macun kullanımı pek mümkün olmasa da parmak fırça, diş temizleme mendili veya evde bulunan temiz bir tülbent, müsli bezle gün içinde ve özellikle gece beslenmeleri sonrası bebeğimizin dişlerini temizlemeliyiz.
Kullanacağımız diş macununda arkasından daha çok içeriğine dikkat etmeliyiz. İçerisinde ne olduğundan daha çok ne olmaması gerektiği önemli.
Çocuk diş macunlarının içinde, paraben, yapay tatlandırcı, SLS, reklendirici, (yaş aralığına göre alerjen olan tatlnadırıcılar), sodyum benzoat (koruyucu madde) ve şeker içermemesi gerekiyor. Koruyu madde olarak potasyum sorbat kullanılabilir. Özellikle yenilebilir içerikte olması çocukların diş macunu seçiminde çok önemlidir.
Gelelim flor konusuna; ilk 3 yıl flor içermeyen diş macunları tercih edilebilir. 3- 6 yaş arası 500 ppm , 6-12 yaş arası ise 1000-1200ppm flor içerikli diş macunları kullanabilirsiniz. Çocukların fazla diş macununu dolayısı ile floru yutmaması için özellikle küçük çocuklarda pirinç büyüklüğünde ve fırçaya yayılmış şeklinde diş macununu kullanabiliriz.
Hangi macunu kullanırsak kullanalım, önemli olanın mekanik temizlik olduğunu, çocuğumuz ortalama 10-12 yaşına gelene kadar günde 1 kez(özellikle geceleri) ebeveyn kontrolünde diş fırçalanması gerektiğini unutmayalım.
Flor ve Fluorid Nedir?
Flor, vücut için temel bir elementtir ve çeşitli miktarlarda su, hava, toprak, bitkiler ve hayvan dokularında bulunur. Eksikliğinin ciddi sorunlara neden olmadığı bilinmesine rağmen, flor diş çürükleriyle ilişkilendirilmiştir. Ancak, ağız hijyenine ve sağlıklı beslenmeye dikkat edilerek çürüklerin önüne geçilebilir. Bu nedenle, flor alımının bir zorunluluk olmadığı, ancak koruyucu bir rol oynadığı düşünülmektedir. Deniz ürünleri gibi doğal kaynaklarda yüksek miktarda flor bulunmaktadır, özellikle çay gibi bitkilerde.
Geçmişte, fluoridin sistematik olarak alınmasının diş çürüklerini önlemede etkili bir yöntem olduğu düşünülmekteydi. Bu nedenle, birçok ülkede şebeke suları ve tuzlar florlanmış, çocuklara damla veya tablet formunda flor takviyeleri önerilmiştir. Ancak, çocukların su tüketim alışkanlıklarının farklı olması, çevresel faktörlerin şebeke sularındaki flor miktarını etkilemesi ve sistematik flor alımının dişler üzerinde olumsuz etkilere neden olabileceği kanıtlandığından, günümüzde bu yöntemden uzaklaşılmıştır. Son araştırmalar, fluoridin dişler üzerindeki koruyucu etkisinin sistematik alımından ziyade, günlük olarak diş macunu, ağız suları ve jelleri gibi ürünlerle temas etmesinin daha önemli olduğunu göstermektedir.
Dolayısıyla, çocuklarda diş sağlığını korumak için topikal florür maruziyeti sağlamak amacıyla diş macunu kullanımı, günlük ağız hijyeni rutinlerinin önemli bir parçasıdır.
Çocuklarda diş macunu kullanımıyla ilgili olarak öneriler genellikle çocuğun yaşına, dişlerinin sağlık durumuna ve florürün yerel su kaynakları veya diyet yoluyla alımına bağlıdır.
İşte bazı genel özellikler;
Yaşa Uygun Florür İçeriği: Çocukların diş macunlarında kullanılan florür miktarı, yaşlarına göre değişir. Örneğin, 0-3 yaş arası çocuklar için diş macunlarında düşük florür içeriğine sahip ürünler önerilir. 3 yaşından büyük çocuklar için florür içeriği biraz daha yüksek olan diş macunları tercih edilir.
Diş Fırçalama Tekniği: Çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır. Diş fırçalama, çocukların yaşına ve beceri düzeyine uygun olarak, yumuşak kıllı bir diş fırçasıyla ve doğru teknikle yapılmalıdır. Ayrıca, çocuklar diş fırçalama işlemini ebeveynleriyle birlikte yaparak doğru yöntemleri öğrenirler.
Diş Macunu Miktarı: Çocuklarda diş macunu miktarı önemlidir. 0-3 yaş arası çocuklar için, bir pirinç tanesi büyüklüğünde diş macunu kullanmak yeterlidir. 3 yaşından büyük çocuklar için ise bir bezelye tanesi büyüklüğünde diş macunu kullanılır.
Günlük Uygulama: Çocukların diş macunu kullanımı günde en az iki kez, sabah ve akşam olmak üzere düzenli olarak yapılmalıdır.
Yutmayı Önleme: Çocuklar diş macununu yutma eğiliminde olabilirler. Bu nedenle, diş macunu kullanımı sırasında çocukların diş macununu yutmamaları için gözetim altında olmaları önemlidir. Ayrıca, diş macunu kullanıldıktan sonra ağzın iyice çalkalanması ve su ile durulanması gerekmektedir.
Doktor veya Diş Hekimi ile İletişim: Çocuğunuzun diş sağlığıyla ilgili olarak doktorunuza veya diş hekiminize danışmak her zaman faydalıdır. Onlar, çocuğunuzun spesifik ihtiyaçlarına uygun önerilerde bulunabilirler.
6 ay – 2 Yaş Grubundaki Çocuklarda Diş Macunu Miktarı Ne Olmalıdır?
6 ay-2 yaş grubunda macun kullanımı şart değildir. Yine de çocukta çürük riski fazla ise döneminde çok az miktarda macun (sürüntü şeklinde veya pirinç büyüklüğünde) fırçaya sürülerek uygulanmalıdır. Günde 2 kez diş fırçalanmalı ve kullanılan macunun florürsüz ve sürüntü şeklinde fırçaya yerleştirilir. Sonuç olarak 2 yaştan küçük, çürük risk grubunda olmayan çocuklar için macun kullanılması elzem değildir. Kullanılacaksa sürüntü şeklinde florürsüz çocuk diş macunu tercih edilmelidir. Ancak bu yaş grubundaki çocuğunuzda erken çocukluk çağı çürükleri varsa florür içeren macun önerilen miktarda kullanılmalıdır.
2-6 Yaş Grubundaki Çocuklarda Diş Macunu Miktarı Ne Olmalıdır?
6 yaş ve üzeri çocuklarda 1450 ppm florür içeren diş macunu kullanımı tavsiye edilmektedir. Macunun miktarı diş fırçasının yarısı kadar olmalıdır. Çocukların diş fırçasına diş macunu sürmesi 6 yaşına kadar denetlenmelidir. Dişlerin fırçalanması ise 8 yaşına kadar aileler tarafından denetlenebilir.
12 Yaşından Büyük Çocuklar için Diş Macunu Miktarı Ne Olmalıdır?
Çocuklar 12 yaşına kadar çocuk diş macunu ile dişlerini fırçalamalıdır. Yetişkin macunlarında 1450 ppm ve üzeri florür bulunur. Çok küçük yaş grubunun bu macunu yutması florozis riskini artırır. Bu yüzden 12 yaşından küçük çocukların yetişkin macunu kullanmaması gerekmektedir.
Çocuklar için Hangi Diş Macunu Kullanılmalı?
Her çocuk için ortak bir diş macunu önerisi vermek zordur. Çocuğun alerjik durumu, yaşı da göz önünde bulundurularak öneride bulunulmalıdır. Çocuk diş hekimi kontrolü ve gözetiminde incelemeler sonrası ihtiyaca bağlı olarak diş macunu kullanılmalıdır. MI paste ONE, CURAPROX kids, ROCS kids ve Colgate’in çocukların yaş grubuna göre sınıflandırılmış diş macunlarını tavsiye ederim. Tabii ki diş macunu seçiminde çocuğunuzun fırçalama becerisi ve çürük insidansını belirlemek ve ardından diş macunu seçimi yapmak daha doğru olacaktır. Bunun için çocuğunuzun pedodontistimize muayene olmasını öneririm.
Çocuklar Kaç Yaşına Kadar Çocuk Diş Macunu Kullanmalı?
Her çocuğun 3 yaşına kadar diş macunu kullanmasına gerek yoktur. Buna çocuğun çürük riski durumuna göre karar verilir. Diş macunu kullanmadan da diş fırçalama yapılması çok önemlidir. 3 yaşından itibaren çocuklarda diş macunu kullanımı mutlaka başlamalıdır. Bu yaştan itibaren ileri çocukluk dönemine kadar yaşa uygun aralıklardaki diş macunu kullanım miktarına dikkat edilerek çocuk diş macunu kullanımı sürdürülmelidir. Ortalama olarak 12 yaşından sonra normal diş macunlara geçiş yapılır.
Çocuklar Kaç Yaşında Diş Macunu Kullanabilir?
Üç yaşından önce çocuğun diş macunu kullanımı eğer çürük riski yüksek değilse şart değildir. Henüz süt dişleri çıkmamış bebeklerde buna gerek yoktur. Süt dişleri çıktıktan sonra da diş macunu önerisi olmadan ağız hijyeni sağlanabilir. Dişler yeni çıkmaya başladığında özel parmak diş fırçaları tercih edilir. Bu parmak fırçaları sadece su ile ıslatarak dişleri temizleyebilirsiniz. 3 yaşından sonra ise çocuk diş macunu kullanımına kesinlikle geçilmelidir.
Çocuğuma Diş Macunu Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyim?
Kişisel olarak çocuk diş macunu önerisi alırken her bilgiden etkilenmemelisiniz. İnternette yaygın halde yanlış bilgi mevcuttur. Kar ve satış amacına bağlı olarak çok çeşit marka önerilmektedir. Fakat burada önemli olan diş hekimi ve pedodontist görüşüdür. Bu yüzden diş hekimine başvurarak diş macunu satın almak çok daha doğrudur.
Çocuklarda Ne Zaman Florürlü Diş Macunu Kullanılmalıdır?
Florür içeren diş macunları, diş çürüklerini önlemede etkilidir. Ancak, küçük çocukların diş macunu yutma riski bulunduğundan, florürlü diş macunu kullanımı konusunda dikkatli olunmalıdır. Genellikle 3 yaşından itibaren, bezelye büyüklüğünde florürlü diş macunu kullanılır. Bu yaştan önce ise florür içermeyen veya düşük florür içeriğine sahip diş macunları tercih edilmelidir.
Çocuklarda Diş Fırçalama Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
Çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak, onların uzun vadeli diş sağlığı açısından önemlidir. İşte bu alışkanlığı kazandırmak için bazı ipuçları:
- Örnek Olmak: Çocuklar, ebeveynlerini taklit ederler. Ebeveynlerin düzenli olarak diş fırçaladıklarını göstermeleri, çocuklara bu alışkanlığı kazandırmada etkili olacaktır.
- Oyun Haline Getirmek: Diş fırçalamayı eğlenceli hale getirmek, çocukların bu alışkanlığı daha kolay benimsemelerine yardımcı olur. Örneğin, diş fırçalama sırasında şarkılar söylemek veya diş fırçalama için özel bir zaman ayırmak faydalı olacaktır.
- Ödüllendirmek: Diş fırçalama alışkanlığını kazandırmak için çocukları ödüllendirmek etkili bir yöntemdir. Bir diş fırçalama takvimi oluşturup, her fırçalamadan sonra takvime çıkartmalar yapıştırmak gibi basit ödüller kullanılabilir.
- Rutin Oluşturmak: Diş fırçalamayı günlük rutinin bir parçası haline getirmek, çocukların bu alışkanlığı daha kolay kazanmalarını sağlar. Sabah ve akşam düzenli olarak diş fırçalamak önemlidir.
- Doğru Malzemeleri Kullanmak: Çocukların yaşına uygun diş fırçası ve diş macunu kullanmak, diş fırçalama sürecini daha etkili ve güvenli hale getirir. Yumuşak kıllı diş fırçaları ve çocuklara özel diş macunları tercih edilmelidir.
- Eğitim ve Bilgilendirme: Çocuklara diş sağlığının önemi hakkında bilgi vermek ve diş fırçalamanın neden önemli olduğunu açıklamak, bu alışkanlığı kazanmalarına yardımcı olur. Çocuk dostu diş sağlığı kitapları veya videolarının bu konuda faydalı olduğu bilinmektedir.
Unutmayın ki, çocukların diş sağlığını korumak, onların genel sağlık ve yaşam kalitesini de olumlu yönde etkileyecektir. Diş fırçalama alışkanlığını erken yaşlarda kazandırmak, onların sağlıklı bir gülüşe sahip olmalarını sağlayacaktır.